Rijst bakken: zo maak je magisch lekkere gebakken rijst
Rijst bakken is zo’n goed idee. Even in de koekenpan en je restje rijst wordt een fijne maaltijd.
Met dit snelle rijstrecept ga je nog een stap verder en maak je rijstmagie. Je laat de rijst sissen in de olie tot hij knapperig is en versiert hem met veel groenten en een ei.
Dan besprenkel je hem met een snelle smaakbom van een dressing en *paf*. Tijd voor een vreugdedansje over je toverkunsten in de keuken.
Hieronder vertel ik uitgebreid over de knapperige rijst, van het koken, bewaren (als je wilt) en bakken van de rijst naar het maken van de dressing en het versieren van je kom met groenten en ei. Liever gelijk naar de keuken? Klik hier voor het recept.
Rijst koken
Veel rijstgerechten beginnen met het koken van de witte korrels. Dat hoeft voor dit recept niet, als je een restje rijst van de Chinees hebt. Of als er rijst van gisteren in de koelkast staat, jij bofferd.
Als ik rijst maak, kook ik meestal extra om dat soort overvloed te creëren. Ik heb dan ook een bizar grote rijstkoker die het beter doet als ik hem inzet alsof er een Indonesisch dorp komt eten.
Rijst koken met de rijstkoker
Vraag je je af waarom je rijst zou koken met een rijstkoker? Snap ik. Ik heb me ook lang verzet tegen het idee. Ik had heus geen apparaat nodig om rijst gaar te krijgen en kastruimte is schaars.
Toen las ik echter een enthousiast verhaal van The Wednesday Chef (één van originele en beste foodblogs, waar ik helaas niet naartoe kan linken omdat al haar recepten offline zijn) en was het zaadje geplant. Het klonk toch wel handig, een apparaat dat zonder gedoe elke keer perfect gekookte rijst oplevert.
Het was uiteindelijk de echtgenoot die mijn rijstkoker voor me uitzocht bij de toko. En oh, het is liefde.
Het maakt me niets uit dat hij het formaat heeft van een klein ruimteschip en dus een half kastje inneemt. Of dat er een Thaise handleiding bij zit en ik geen idee heb of ik functies over het hoofd zie. Wat hij nu voor me doet is al genoeg voor pure adoratie.
Dat is namelijk: de rijst prachtig gaar maken en hem geduldig voor me bewaren tot ik er klaar voor ben. Dat kan 20 minuten later zijn, maar ook twee uur.
Daardoor hoef ik tijdens het koken niet een stukje van mijn brein beschikbaar te houden voor het timen en in de gaten houden van een pan rijst. Die maar wat graag overkookt of aanbrandt. Dat doet mijn rijstkoker dus niet. Die wacht gewoon zoet tot ik tijd voor hem heb en geeft me dan hete, heerlijke rijst.
Wat ik trouwens wel heb moeten leren toen ik de rijstkoker ging gebruiken: de rijst wassen. Ongewassen rijst betekent namelijk bruin aanbaksel in mijn rijstkoker. Maar goed, een vriendin met Chinese roots was geschokt toen ze over die ontdekking hoorde: “Deed je dat nog niet dan? Viezerd!” Waarvan akte.
Rijst koken in de pan
Uiteraard kún je wel water opzetten speciaal voor dit makkelijke gerecht met rijst. In mijn ervaring gaat dat het best als je de aanwijzingen op het pakje volgt. In tegenstelling tot pasta, die je vaak wat korter moet koken dan het pak denkt, kloppen die vaak prima.
Voordeel bij dit recept is ook dat je ruim voor de rest van de maaltijd de rijst moet koken. Kun je je helemaal concentreren op het in de gaten houden van de pan,
Welke soort rijst gebruik je?
Ik vind de knapperige rijst het lekkerst van witte rijst met een korte korrel (Japanse rijst voor sushi, bijvoorbeeld), maar de meeste soorten rijst werken.
Bruine rijst voor extra vezels, basmati rijst voor een fijne geur tijdens het koken, kies je favoriet. Let wel op dat je geen speciale plakrijst (Thai sticky rice) te pakken hebt. Dat bakt niet lekker.
Hoeveel rijst kook je per persoon?
Hoeveel rijst per persoon je maakt, hangt af van je eetlust. Ik heb aan 200 gram gekookte rijst (ongeveer 70 gram ongekookt) meestal genoeg, de echtgenoot wil het dubbele.
Voor deze gebakken rijst zou ik ruim rekenen, want hij nodigt uit tot dooreten.
Even geduld voor je gaat bakken
Nadat je je rijst hebt gekookt moet je hem helemaal af laten koelen. Vers gekookte rijst is natter dan koude rijst en krijg je niet knapperig. Voor veel rijstrecepten is dat prima, maar hier mis je dan het lekkerste stukje.
Het afkoelen duurt niet zo lang: als je de rijst dun uitspreidt (op een schoon dienblad, bijvoorbeeld) ben je in een uur een eind. Maar, zoals gezegd, rijst van gisteren werkt prima en daarmee kun je gelijk aan de slag.
Rijst bewaren
Veel plekken op het internet worden overigens zenuwachtig van rijst bewaren na het koken. Blijkbaar is hij gevoelig voor bacteriën en moet je oppassen met gekookte rijst bewaren.
Bij ons staat rijst regelmatig een paar dagen in de koelkast en we zijn er nog niet ziek van geworden. Maar misschien hebben we gewoon geluk gehad. De meeste sites lijken het erover eens dat 1 à 2 dagen in de koelkast geen probleem is.
Ga je rijst bewaren in de vriezer, dan kun je maanden vooruit. De meest conservatieve schatting die ik tegenkwam was drie maanden.
Zorg in ieder geval dat de boel snel afkoelt en fluks in de koelkast (of vriezer) terechtkomt als je gare rijst wilt bewaren. Daarvoor helpt het uitspreiden over een groot oppervlak.
Als je echt bang bent voor bederf, kun je je pan in een gootsteen met water en ijsblokjes zetten en omscheppen tot alles koud is. Ik doe dat eerlijk gezegd nooit- mijn immuunsysteem hoeft zich tenslotte ook niet te vervelen.
Rijst bakken
Hoe je ook aan je gare rijst komt, het is hoog tijd om hem te bakken. Dat wordt leuk, want dit is geen gebakken rijst recept zoals andere gebakken rijst recepten.
Het doel van rijst opbakken is meestal om rijst zoveel mogelijk smaak op te laten slurpen.
In dit recept ga je de gekookte rijst echter opbakken in olie, niets meer. Dat maakt hem knapperig en versterkt zijn eigen smaak. We gaan dus eigenlijk gewoon heel lekkere rijst maken. Extra smaakjes komen later.
Het voordeel van deze manier van rijst bakken is dat je weinig hoeft te doen. Je moet zorgen dat je gare rijst hebt. Je moet een koekenpan met olie heet laten worden.
Verder heb je vooral geduld nodig. Nadat je de rijst in de koekenpan hebt geschept, moet je namelijk een minuut of vijf wachten tot de onderkant goudbruin is en de rijst naar popcorn ruikt.
Dan draai je hem om, moet je weer even geduld hebben en boem. Er ligt knapperige, onweerstaanbare rijst in je pan.
Je kunt de rijst ook in de wok maken. Ik heb zo’n goedkope stalen met een houten handvat en die werkt heerlijk. Helaas doet hij het door zijn ronde bodem niet op alle fornuizen.
Ben je op zoek naar een fijne wok? Ik schreef een uitgebreid artikel over hoe je de beste wok vindt voor jouw keuken.
Zorg in een wok wel dat je de rijst in een dunne laag over het oppervlak uitspreidt. Een volle wok met rijst in een berg is een glorieus gezicht, maar niet als knapperige rijst je doel is. Je wilt rijst tegen heet metaal, en zo min mogelijk rijst tegen rijst.
Na het wachten tot alles goudbruin is ben je in klaar met het eerste deel van gebakken rijst maken. Haal even diep adem boven de pan en krijg een grote grijns op je gezicht van de geur.
Ja, die heerlijkheid heb jij veroorzaakt. Knapperd. Maar blijf nog even in de keuken. Je gaat namelijk nog verder met de rijst lekker maken.
Hoe maak je gebakken rijst echt onweerstaanbaar?
Het (tweede) geheim van deze rijst is de dressing die je erover lepelt. (Het eerste geheim is het harde bakken.)
De basis van de dressing is lente-ui. Met geraspte gember, rijstazijn en olie maak je daar een supersmaakvolle dressing van. (Ik vind een Microplane rasp de allerfijnste rasp voor gember. En voor parmezaanse kaas. En voor nootmuskaat. En… je snapt het idee.)
De dressing zou droge rijst nog lekker maken, maar in combinatie met knapperige rijst is hij echt steengoed. Samen toveren ze je met elke hap naar een straathoek in Azië. (De toeterende brommertjes moet je er nog even bij denken.)
En door naar gebakken rijst met groenten
En dan ben je nog niet aan het eind van de heerlijkheid. Dit is namelijk een recept voor gebakken rijst met ei en groente.
Om met de groente te beginnen: daar wil je er veel van. Vaak behandelen recepten voor gebakken rijst groente bijna als bijgedachte. Het gaat dan van “Doe er specerijen bij. Ketjap en sambal. En oh ja. Ringetjes prei zijn ook lekker.”
Zo niet dit recept, dat best “recept voor rijst met groenten” had kunnen heten (dat klinkt alleen niet zo spannend). Na het bakken ga je namelijk los met de groenteversiering.
Welke groenten je kiest, hangt af van wat er in je koelkast ligt. Dunne plakjes komkommer en geraspte wortel kan ik bijvoorbeeld bijna altijd tevoorschijn toveren.
Blokjes paprika smaken er lekker bij en op dagen dat je je chic voelt is gestoomde groene asperge een goed idee. Fijngesneden rauwe bloemkool kan ook.
Je wilt in ieder geval iets knapperigs zodat je kiezen lekker veel structuren tegenkomen.
Snijd je groenten vrij klein, zodat je verschillende smaken op je lepel kunt laden. Want groenten zijn leuk, maar als je alleen op een stuk komkommer had willen knagen, had je dat wel afgesneden.
Een ei op je rijst
Gebakken rijst met ei is één van de meest doeltreffende eetcombinaties die ik ken. Zodra er ei op ligt, gaat een bord rijst van “prima” naar “oeh, geef me meer”. Zelfs bij deze kom knapperige heerlijkheid is dat een mooi plan.
Mijn favoriet hier is een spiegelei met knapperige randjes aan het wit en een vloeibare dooier.
Dat effect krijg je door een pan loeiheet te laten worden, er een flinke scheut olie in te gieten en er dan je ei in te breken. Het wit is in no time gaar met bruine randjes, terwijl de dooier geen tijd heeft om te stollen.
Als je merkt dat je wit toch niet snel genoeg gaat, kun je er een beetje van de hete olie over scheppen om het verder op weg te helpen.
Leg je gebakken ei op je kom, breek de dooier en laat hem als een extra sausje over je rijst lopen.
Heb je inmiddels honger? Mooi. De keuken in met jou. Eet smakelijk, magische rijst bakker.
P.S.: Maak je liever iets om over je gekookte rijst te lepelen? Van gemarineerde tofu word ik altijd blij. Of probeer pittige Indische eieren met meer geur en smaak dan je ooit achter een ei had gezocht.
Recept: gebakken rijst
Knapperige rijst met ei, groenten en lente-ui gember dressing
Ingrediënten
- 2 dikke of 4 dunne lente-uien, fijngehakt
- ½ eetlepel geraspte gember
- Neutrale olie bv zonnebloemolie, milde koolzaadolie, rijstolie
- 1 eetlepel rijstazijn
- Zout
- ½ komkommer in dunne plakjes
- 2 wortels, schoongemaakt en grof geraspt
- 500 gram gekookte, afgekoelde witte rijst
- 2 eieren
- Zoute sojasaus
- Sesamolie
Aan de slag
Maak de dressing
- Meng voor de dressing de lente-ui, gember, 2 eetlepels van de neutrale olie, de rijstazijn en een beetje zout. Proef en voeg meer olie, azijn, zout of gember toe tot je spontaan een vreugdedansje doet als je de dressing test.
De rijst bakken
- Zet voor de gebakken rijst een grote koekenpan op het vuur en laat hem heet worden. Giet er dan genoeg olie in om de bodem met een dun filmpje te bedekken. Laat de olie ook goed warm worden en strooi je rijst in de pan. Doe er een beetje zout overheen, druk de rijst licht aan en laat hem met rust tot de onderkant mooi goudbruin is. Dat duurt ongeveer 3-5 minuten. Draai de rijst om en bak tot de tweede kant ook goudbruin is.
- Zorg dat je rijstlaag niet te dik is, zodat (bijna) alle korrels de hete pan raken. Als je voor meer dan twee mensen rijst bakt, of niet zo’n grote koekenpan hebt, bak dan in porties. Je hoeft de rijst niet gloeiend heet te eten, dus ronde 1 kan best even wachten terwijl ronde 2 knapperig wordt.
- Schep de knapperige rijst in twee kommen en zet ze even aan de kant.
De eieren bakken
- Zet je koekenpan weer op het vuur en doe er nog wat olie in als er geen dun laagje meer aanwezig is. Laat de olie heet worden en breek je eieren in de pan. Bak ze tot het eiwit gaar is, met knapperige bruine randjes, en de dooier nog vloeibaar.
De kommen opmaken
- Leg op elke kom rijst de helft van de wortel en de helft van de komkommer. Verdeel de dressing over de rijst en de groenten. Leg een ei op iedere kom, doe er een beetje zout over. Druppel wat sesamolie over het geheel (voorzichtig, sesamolie overheerst snel) en een beetje zoute sojasaus. Eet.
reacties
Pim Battem
Het is heerlijk om je rijst even aan te bakken. Met een beetje sojasaus en uitjes en knoflook heb je heel snel iets nasi-achtigs. Ik kan me voorstellen dat je houdt van dat knapperige eitje erop.
Laura
Precies! 🙂
Leon
Maakt het uit of de pan (om de rijst in te bakken) een antiaanbaklaag heeft of niet?
Laura
Dag Leon, het gaat prima in anti-aanbak. Misschien nog wel beter zonder, maar knapperig krijg je de rijst zeker in een niet-plak-pan.