Recepten,  Brood en snacks

Zelf chapati maken

Rond broodje met bruine schroeiplekjes ligt op houten spaan op plank met op de achtergrond een deegroller

Voel je een culinaire superheld door warme, zelfgebakken plat broodjes bij de maaltijd te geven. (Als jij niemand vertelt dat zelf chapati bakken een simpel, leuk werkje is, doe ik dat ook niet.)

Lees hier alles over chapati en hoe je ze mooi bol krijgt (of niet…) of ga gelijk door naar het recept.

Wat is chapati?

Gescheurde chapati op wit bord naar oranje curry

Chapati is platbrood van volkoren meel uit India. Net als bij naan kom je de platte broodjes tegen onder meerdere namen. Roti is een populaire, maar ook rotli of phulka komen voor (volgens de noord-indiase Manali).

Je eet chapati bij de warme maaltijd, in plaats van of naast rijst. Met vulling is het ook een prima snack of lichte maaltijd. Aloo paratha (met aardappelvulling) is een bekend voorbeeld, want yup. Gevulde chapatis heten ook wel paratha.

Het platte brood komt oorspronkelijk uit India, maar inmiddels vind je het overal waar Indiase migranten heen zijn gereisd. Je kunt chapati bijvoorbeeld eten in andere Aziatische landen, maar ook in Oost-Afrika en de Cariben. Volgens African Bites heeft de Afrikaanse variant meer laagjes en maak je hem van witte bloem in plaats van volkoren meel. De bereidingswijze van de Afrikaanse versie lijkt op die van Chinese pannenkoekjes met lente-ui, waarvoor je het deeg ook uitrolt, oprolt tot spiraal en dan weer uitrolt.

Hoe maak je chapati?

Plank met rechts bolletjes deeg, in het midden een houten deegroller en links een plak deeg

Chapati maak je van volkoren meel. In India gebruiken ze heel fijngemalen volkoren meel gebruikt dat atta heet. Als je dat niet hebt, bak je van een mengsel van volkoren en witte bloem ook prima chapati. Indiase chapati komen vaak uit een speciale pan die tava heet, maar een Nederlandse koekenpan werkt ook. (Op zoek naar een fijne koekenpan? Ik zocht uit welke koekenpan je het best kunt kopen.)

Het internet staat vol chapati recepten die je vertellen dat het broodje zich bij het bakken op moet blazen als een balonnetje. De belangrijkste tip die ze vaak geven om je brood op te laten bollen is “maak vaak chapati, dan leer je het vanzelf”. Dat scoort vrij hoog in de categorie nutteloos advies, want wat oefen je met al dat chapati bakken? Het deeg kneden? Uitrollen? Een baktechniek? Specifieke antwoorden blijven uit (en geloof me, ik heb gezocht). Om jou niet zo te laten bungelen heb ik een serie experimenten uitgevoerd.

Dat leverde een hoop fijn brood op, maar (spoiler alert) geen feilloze methode voor bolle chapati. Gelukkig geeft dat niets. Natuurlijk staat het leuk, zo’n bolle chapati. Heel eventjes dan, want zodra je hem van de hittebron haalt, zakt ‘ie in. Je hebt dan een chapati met twee laagjes, maar die smaakt niet erg anders dan eentje die koppig weigerde om zichzelf op te blazen. Voor het opvegen van curry of andere heerlijke sauzigheden maakt het niet uit.

Dat gezegd hebbende, wil ik je natuurlijk de uitkomsten van mijn experimenten niet ontzeggen. Komen ze:

Keihard kneden of juist niet?

Bolletjes deeg op houten plank

Dit is het enige experiment waarbij ik duidelijk effect merkte. Ik had gehoopt dat zorgvuldig kneden niets uit zou maken. Het deeg moet na het kneden sowieso rusten en ik duimde dat dat genoeg zou zijn. Helaas. De keer dat ik mijn deeg minimaal kneedde, bolden geen van mijn platbroodjes op bij het bakken.

Erger nog, de “broodjes” in kwestie waren zo stevig dat ze meer weg hadden van crackers. Mijn advies is dus: goed kneden, tot het chapati deeg elastisch en soepel is. Als je hard gaat zuchten van die aanwijzing helpt het wellicht om te weten dat je het kneden prima kunt overlaten aan je staande mixer (een Kitchen Aid of één van zijn mixende vriendjes).

Overigens garandeert je harde kneedwerk nog geen opgebolde chapati. Van de tien chapati die ik bakte van mijn allerhardst geknede deeg, bliezen drie zich spontaan op, vier met een beetje hulp en drie helemaal niet.

Hulp bij het opbollen? Hoe zit dat?

Chapati met bruine schroeiplakjes op wit bord met blauwe cirkels
Alweer aan het inzakken

Je kunt je chapati helpen op te bollen. Als je deeg eenmaal blazen heeft, kun je erop duwen om ze groter te maken en (hopelijk) het hele broodje op te laten bollen. De meeste chapati recepten die ik vond raden daarvoor een schone doek en zachte druk aan. Maar! Het gaat prima met een bakspaan en je moet vooral niet te zachtzinnig te werk gaan.

Je wilt dat de hete lucht in de blaas ontsnapt aan jouw geduw door meer deeg te splijten. Dat lukt niet met een beetje aaien. Het lukt overigens ook niet door recht naar beneden te duwen. Ik heb het meest succes geboekt met duwen in de richting van onopgebold deeg. Dus als je een blaas hebt met links daarvan plat deeg, duw je ferm naar links.

Jammer genoeg is ook duwen geen garantie op een mooi broodballonnetje. Tijdens één van mijn vruchteloze duwmomenten vroeg ik me af of het geheim van bolle chapati schuilt in nat deeg. De logica was iets als meer water = meer stoom = meer kans op opbollen. Dat heb ik natuurlijk ook voor je getest.

Is nat deeg het geheim van bolle chapati?

Helaas. Deeg dat nat aan mijn vingers plakte leverde maar weinig opbollende broodjes. Heel droog deeg werkte ook niet. Ergens er tussenin lijkt de kans op bolle broodjes het grootst.

Je wilt dus deeg dat net een beetje aan je vingers plakt maar er gewillig afgaat als je er aan trekt. Mocht je het deeg iets te nat hebben gemaakt en het uitrollen lastig gaan, dan kun je je plank bestuiven met meel bij het uitrollen. Dat proef je niet en maakt niet uit voor het opbollen.

Helpt een speciale baktechniek?

Opgebolde chapati op zwarte achtergrond

De eerste paar chapati die ik bak bollen eigenlijk nooit op. Ik vermoed dus dat het helpt als je pan goed heet is voor je gaat bakken. Alleen is het geen garantie, want ook de laatste chapati zijn niet altijd bol. Dus laat je pan vooral goed heet worden, maar accepteer het blijmoedig als dat niet leidt tot broodballonnetjes.

Eén van de controverses op het internet is hoe vaak je de chapati om moet draaien bij het bakken. “Maximaal één keer, anders wordt hij stug!” “Twee keer kort achter elkaar en dan niet meer!” Ik heb het allemaal gelezen en allemaal geprobeerd. Je raadt het al: geen van de methodes biedt garantie op opbollen. Ik geloof dat het helpt om de chapati de eerste keer om te draaien als de onderkant nog niet stevig is, maar dat kan suggestie zijn. Heel vaak draaien is nodeloos tijdrovend, dus dat zou ik in ieder geval niet doen.

En dun uitrollen, maakt dat uit?

Plank met plak deeg met deegroller erop, met op de achtergrond balletjes deeg

De meeste chapati recepten zeggen dat je het deeg heel dun moet uitrollen, maar daar ben ik het niet mee eens. De kans op bol brood was groter als het deeg niet superdun was. Ik mik nu op de dikte van een ferme plak geschaafde kaas; ongeveer een millimeter, hoewel ik mijn geodriehoek er nooit bij heb gepakt. (Een millimeter klinkt dun, maar het is helemaal niet zo moeilijk om de chapati zowat papierdun uit te rollen. In vergelijking daarmee is het best dik.)

Wat ik ook interessant vond: ronde deeglapjes leken eerder geneigd op te bollen dan creatiever gevormde deegklodders. Je kunt “rond” overigens ruim interpreteren, want min of meer vierkante of ovalen lapjes gingen ook best lekker. Wat het opbollen in de weg lijkt te zitten is vrij smalle uitstulpingen.

Goed, na dit al heb ik dus geen onfeilbare truc voor bolle chapati voor je. Wat ik wel heb is een chapati recept waar je heel lekkere broodjes mee maakt die ideaal zijn om sauzige gerechten op te vegen. (Of om dik in te smeren met boter en zo naar binnen te schuiven, als je lijkt op mijn Kleine Man.)

P.S.: Chapati maken een maaltijd van linzensoep met worst of pittige pompoensoep extra speciaal.

Ontdek ook

Recept: chapati zelf maken

Stapel chapati op wit bord met blauwe cirkels met curry op de achtergrond

Chapati

Maak zelf de lekkerste volkoren platbroodjes voor bij de Indiase maaltijd (of elke andere maaltijd waarbij warm brood lekker is).
5 van 1 stem
Bereidingstijd 45 minuten
Rusttijd 20 minuten
Totale tijd 1 uur 5 minuten
Porties 12 broodjes
Keuken Indiaas

Keukenbenodigdheden

  • deegroller

Ingrediënten
  

  • 200 gram volkoren meel
  • 200 gram witte bloem
  • ¾ theelepel zout
  • 250 ml warm water

Aan de slag
 

Maak het deeg

  • Meng het volkoren meel en de witte bloem met het zout. Roer het warme water erdoor tot je een samenhangende deegbal hebt. Het kan per merk bloem nogal uitmaken hoeveel water je moet toevoegen. Begin dus met wat minder dan 250 ml water en kijk na het mengen of je meer nodig hebt. Je mikt op deeg dat nog net een klein beetje plakt, maar makkelijk van je vingers te krijgen is.
  • Kneed het deeg door tot het soepel en elastisch is. Dat duurt zo een minuut of tien; zie het als keukenmeditatie. Of doe wat ik het liefst doe en besteed het werk uit aan je mengmachine.
  • Dek het geknede deeg af en laat het 20 minuten rusten. Langer mag ook, maar is niet nodig. Let wel op dat je je deeg niet zo lang laat staan dat het uitdroogt.

Chapati bakken

  • Verdeel het deeg in 12 balletjes. (Het deeg weegt ongeveer 600 gram, dus elk balletje zal ongeveer 50 gram zijn. Als je geen koters te eten geeft die met argusogen in de gaten houden wie het grootste broodje heeft, zou ik zeker niet gaan wegen. Gewoon bolletjes maken ter grootte van een flinke kastanje is prima.)
  • Zet een koekenpan met zware bodem op het fornuis; anti-aanbak kan, maar hoeft niet. Laat de pan goed heet worden. Rol ondertussen je eerste bolletje deeg met een deegroller uit tot een lapje van ongeveer een millimeter dik. (Dat klinkt dun, maar is flink dikker dan een blaadje papier.)
  • Leg het deeglapje zonder olie of boter in de hete koekenpan. Wacht even tot de bovenkant er droger uit begint te zien en draai de chapati dan om. Laat nog even bakken. Soms verschijnen er nu blazen of bolt de chapati zelfs helemaal op. Als je blazen hebt en graag wil dat je chapati helemaal opbolt, kun je op zo’n bult duwen om de hete lucht aan te moedigen zich een weg te banen door het nog samengeplakte deeg.
  • Draai de chapati om als de onderkant bruine vlekjes heeft en bak de tweede kant tot ook die bruine plekjes heeft en het deeg helemaal gaar is. Leg de gare chapati op een bord of plank en dek hem af met een schone theedoek om hem warm te houden.
  • Tijdens het bakken van de eerste chapati kun je de volgende vast uitrollen zodat je gelijk door kunt met bakken. Rol en bak tot al je deegballetjes als chapati onder de theedoek liggen. Eet ze dan zo snel mogelijk. Warme chapati zijn heel veel lekkerder dan afgekoelde exemplaren.
Geef je dit recept hieronder een score? Dat helpt anderen het te vinden.

Pin voor later

Foto op pinterest formaat van stapel chapati met tekstblok met de woorden chapati bakken

reacties

  • Joyce

    Hoihoi,

    Dit ga ik eens prberen! Ik heb wel een vraag. Is dit in te vriezen? Vanwege het ‘een uur laten rusten’ en een druk werkschema lijkt dit me een mooi zaterdagmiddag-project…

    Groetjes Joyce

    • Laura

      Dag Joyce, volgens mij zou je het deeg goed kunnen invriezen. Ik heb het zelf nooit geprobeerd, maar ik kan niet bedenken waarom het zou mislukken. Je moet het natuurlijk laten ontdooien voor je het kunt uitrollen, maar dat zag je waarschijnlijk aankomen. 😉 Afgebakken chapati invriezen lijkt me een minder goed idee. Heb ik ook nooit gedaan, maar ik vrees dat de dunne broodjes door het invriezen en opwarmen droog worden.

Laat hier je reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Recept score